Trong quá trình học tiếng Anh, Speaking thường được coi là một trong những kỹ năng khó cải thiện nhất do người học ESL – English as a Second Language (tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai) không có cơ hội được luyện tập nhiều với người bản địa. Tuy nhiên, có một phương pháp được nhiều chuyên gia ngôn ngữ và người học trên khắp thế giới khuyên dùng để nâng cao khả năng nói, đặc biệt là cải thiện phát âm – đó là phương pháp Shadowing. 

Ở bài viết này, IELTS Lab sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp Shadowing và cách áp dụng nó để cải thiện kỹ năng speaking một cách hiệu quả.

Shadowing là gì?

Shadowing là một kỹ thuật học ngoại ngữ trong đó người học lặp lại – shadow (bắt chước) lời nói của người bản ngữ một cách nhanh chóng và chính xác nhất có thể. Khác với việc chỉ nghe và lặp lại sau đó, Shadowing yêu cầu bạn lặp lại ngay lập tức khi nghe, gần như đồng thời với người nói. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện phát âm mà còn giúp nâng cao sự lưu loát và tự tin khi nói.

Tại sao Shadowing hiệu quả?

• Cải thiện phát âm: Bằng cách lặp lại ngay lập tức những gì vừa nghe, người học sẽ để ý hơn đến những hiện tượng ngữ âm thường thấy ở người bản địa, ví dụ như nuốt âm (elision), nối âm (linking), chêm âm (intrusion), đồng hóa âm (assimilation). Qua đó, người học sẽ dần dần điều chỉnh phát âm của mình để sát nhất với người bản ngữ.

• Nâng cao sự lưu loát: Shadowing giúp người học làm quen với tốc độ nói tự nhiên của người bản ngữ cũng như các vấn đề ngữ âm của connected speech như chunking và pausing (ngừng/ nghỉ), từ đó cải thiện khả năng nói một cách lưu loát và tự nhiên.

• Tăng cường kỹ năng nghe: Ở một bài viết trước đây, IELTS Lab đã giới thiệu cách áp dụng kỹ thuật này vào cải thiện kỹ năng Listening. Shadowing yêu cầu sự tập trung cao độ vào việc nghe, giúp người học nhận ra trọn vẹn nhất các phát âm các âm tiết và từ vựng khó nghe hoặc khó phát âm.

Cách áp dụng Shadowing để cải thiện kỹ năng Speaking

1. Chọn tài liệu phù hợp

Để bắt đầu, người học cần chọn những tài liệu nghe phù hợp với trình độ của mình. Các nguồn tài liệu phổ biến bao gồm:

Podcast

• ESL Pod: Podcast này cung cấp các bài học tiếng Anh với tốc độ vừa phải, phù hợp cho người học ở mức cơ bản đến trung cấp.
• BBC Learning English: Cung cấp các bài học với nhiều chủ đề đa dạng, giúp bạn luyện nghe và nói tiếng Anh theo giọng Anh-Anh.
• The English We Speak: Một phần của BBC Learning English, tập trung vào các cụm từ và thành ngữ phổ biến trong tiếng Anh.

Video YouTube

• Rachel’s English: Kênh này chuyên về phát âm tiếng Anh, giúp người học luyện phát âm chuẩn và rõ ràng.
• English Addict with Mr. Duncan: Cung cấp các bài học tiếng Anh thú vị và dễ hiểu, phù hợp cho mọi trình độ.
• TED Talks: Các bài nói TED cung cấp một nguồn tài liệu phong phú với nhiều chủ đề khác nhau, giúp người học luyện nghe và nói với tốc độ tự nhiên của người bản ngữ.

Sách nói (Audiobook)

• Audible: Cung cấp hàng ngàn sách nói với đủ mọi thể loại, từ tiểu thuyết, khoa học viễn tưởng đến sách kỹ năng sống.
• Librivox: Một trang web miễn phí cung cấp các sách nói công cộng, phù hợp cho việc luyện nghe và nói.
• Project Gutenberg: Cung cấp sách nói miễn phí từ kho sách công cộng, với nhiều tác phẩm văn học cổ điển.

Phim/ Sitcom

• Young Sheldon: Một series giải trí phù hợp với mọi độ tuổi. Phát âm của các nhân vật tương đối chậm và dễ nghe, phù hợp để luyện tập cho người học ở trình độ Intermediate trở lên. 

• Các phim ảnh của các nước nói tiếng Anh mà người học yêu thích

2. Các bước luyện tập Shadowing

Shadowing cơ bản

Bước 1: Nghe và hiểu nội dung
Trước khi bắt đầu Shadowing, hãy nghe qua đoạn audio một hoặc hai lần để hiểu nội dung. Điều này sẽ giúp người học nắm bắt được ngữ cảnh và từ vựng sẽ xuất hiện trong bài.

Bước 2: Bắt chước ngay lập tức
Nghe và lặp lại đồng thời những gì bạn nghe thấy. Cố gắng bắt chước chính xác từng âm tiết, từ, ngữ điệu và giọng điệu của người nói. Nếu có đoạn nào khó, hãy tạm dừng và luyện tập lại cho đến khi bạn cảm thấy thoải mái.

Bước 3: Lặp lại nhiều lần
Luyện tập Shadowing cùng một đoạn audio nhiều lần cho đến khi bạn có thể nói một cách lưu loát và tự nhiên. Việc lặp lại có thể gây nhàm chán, tuy nhiên lại là cách cải thiện khả năng nói nhuần nhuyễn nhanh nhất.

Shadowing nâng cao

Bước 1: Chọn đoạn khó hơn
Khi bạn đã quen với Shadowing cơ bản, hãy chọn các đoạn audio khó hơn với tốc độ nói nhanh hơn và ngôn ngữ phức tạp hơn. Điều này giúp bạn thách thức bản thân và tiếp tục phát triển kỹ năng.

Bước 2: Tập trung vào chi tiết nhỏ
Chú ý đến các chi tiết nhỏ như cách nối âm, cách sử dụng ngữ điệu và nhịp điệu của người bản ngữ và cố gắng bắt chước chính xác những chi tiết này.

Bước 3: Ghi âm và phân tích
Ghi âm lại quá trình luyện tập của bạn và nghe lại để tự đánh giá. So sánh phát âm, ngữ điệu và giọng điệu của mình với người bản ngữ. Điều này sẽ giúp người học nhận ra những điểm cần cải thiện và theo dõi sự tiến bộ của mình dễ dàng.

3. Luyện tập hàng ngày

Consistency is key – tính kiên trì là yếu tố then chốt để cải thiện khả năng speaking. Hãy dành ít nhất 10-15 phút mỗi ngày để luyện tập Shadowing, và hãy bắt đầu bằng những đoạn ngắn và dần dần tăng độ dài và độ khó của tài liệu nghe khi bạn cảm thấy thoải mái hơn.

4. Kết hợp với các phương pháp khác

Shadowing không nên là phương pháp duy nhất người học sử dụng để cải thiện kỹ năng speaking. Hãy kết hợp với việc thực hành giao tiếp thực tế, tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh, hoặc học theo các khóa học trực tuyến để đạt hiệu quả tối đa.

Tổng kết

Shadowing là một phương pháp đã được chứng minh hiệu quả để cải thiện kỹ năng Speaking tiếng Anh. Bằng cách luyện tập một cách bài bản và kiên trì, người học sẽ nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt trong phát âm, sự lưu loát và tự tin khi nói. Hãy thử áp dụng phương pháp Shadowing ngay hôm nay nhé!

Luyện tập thêm: https://www.youtube.com/watch?v=N20jOJDYyYA